Publicatie rapport beroepsziekten in beeld | Opgelucht

Beroepsziekten die worden veroorzaakt door gevaarlijke stoffen, zijn een ‘sluipmoordenaar’. De effecten van onveilig werken met gevaarlijke stoffen worden vaak pas op latere leeftijd zichtbaar. Dit maakt het lastig om mensen het belang van preventie te laten inzien. Het gaat immers niet over nu, maar over (veel) later. Er zijn verschillende stakeholders binnen een onderneming die een belangrijke rol hebben om beroepsziekten te voorkomen. Zijn ze zich hiervan wel in voldoende mate bewust? En (h)erkennen ze hun rol? Hoe creëer je een cultuur die de stakeholders eigenaarschap doet nemen, anders gezegd, hun verantwoordelijkheid doet nemen op dit onderwerp?

Cyril Litjens, Innovatiemanager en Hoger veiligheidskundige bij RPS heeft als schrijver aan het rapport Beroepsziekten in beeld een bijdrage geleverd. Het rapport is een gezamenlijke publicatie van de directie Gezond en Veilig Werken (G&VW) en de Inspectie SZW: Beroepsziekten in beeld | Rapport | Inspectie SZW

Cirkel van invloed

Iedereen in een organisatie heeft een rol als het gaat om veilig en gezond werken met gevaarlijke stoffen. Die rol is voor iedereen anders. De verschillende rollen bieden ruimte waarbinnen iemand daadwerkelijk invloed kan uitoefenen (de cirkel van invloed).

Eigenaarschap nemen

Eigenaarschap nemen gaat over verantwoordelijkheid nemen. Dit kan als er ruimte wordt gecreëerd, en medewerkers worden gefaciliteerd om hieraan invulling te geven; als medewerkers zich bewust zijn waarvoor ze verantwoordelijkheid nemen, en dat ze die verantwoordelijkheid daadwerkelijk kunnen beïnvloeden. Eigenaarschap nemen heeft veel weg van intrinsieke motivatie: iets doen omdat je het graag wil en niet omdat het van buitenaf wordt opgelegd. Die motivatie betreft bijvoorbeeld de eigen gezondheid en die van directe collega’s. Afhankelijk van de vraag vanuit welke functie/rol je eigenaarschap naar je toetrekt, kan de invloed verder reiken dan het individu of team.

Of iemand zich daadwerkelijk eigenaar voelt van zijn gezondheid en veiligheid wordt bepaald door de factoren begrijpen, willen en kunnen. Dit zijn drie aspecten waarover de organisatie in dialoog moet gaan met de medewerkers. Begrijp ik wat eigenaarschap nemen inhoudt, waartoe leidt dit, en heb ik de vaardigheden en middelen om hieraan invulling te geven?

Eigenaarschap nemen in eigen gezondheid én die van collega’s is iets moois. Het geeft voldoening en motiveert, omdat het beroepsziekten helpt voorkomen. Het leidt tot inspirerend werken en een gevoel van saamhorigheid om – met elkaar – uitval te voorkomen